«“Πουθενά δεν αποκαλύπτεται καλύτερα αυτή η έννοια τη εκκοσμίκευσης ως άρνησης της λατρείας από την ίδια την ενασχόληση του εκκοσμικευμένου στη λατρεία… Ο εορτασμός είναι πράγματι της μόδας σήμερα… Το φαινόμενο αυτό, από τη μια μεριά, αποδεικνύει ότι όποιος κι αν είναι ο βαθμός της εκκοσμίκευσης ή ακόμα και της αθεΐας, ο άνθρωπος παραμένει ουσιαστικά μια λατρεύουσα ύπαρξη, για πάντα νοσταλγός των τελετών και των ακολουθιών, χωρίς να νοιάζεται για το πόσο φτωχό ή άδειο είναι το υποκατάστατο που του προσφέρεται. Και από την άλλη πλευρά, αποδεικνύοντας την ανικανότητα της εκκοσμίκευσης να δημιουργήσει γνήσια λατρεία, αυτό το φαινόμενο αποδεικνύει την έσχατη και τραγική ασυμφωνία της εκκοσμίκευσης με την ουσιώδη χριστιανική κοσμοθεώρηση” (Η Λειτουργική Αναγέννηση και η Ορθόδοξη Εκκλησία, μτφρ. Νίκος Χριστοδούλου, Λάρνακα 1989, εκδ. Σηματωρός, σσ. 101-102).
»Η εκκοσμίκευση, όμως, συνδέεται άμεσα και με τον Χριστιανισμό, είναι μια “θετή θυγατέρα” του Χριστιανισμού. “Όχι μια νόμιμη θυγατέρα… αλλά μια αίρεση” (Η Λειτουργική Αναγέννηση, σ. 105). “Η εκκοσμίκευση είναι το αποτέλεσμα μιας κατάρρευσης μέσα στον ίδιο τον Χριστιανισμό, το αποτέλεσμα της δικής του βαθιάς αλλοτρίωσης. Ήταν η κατάρρευση της θεμελιώδους χριστιανικής κατανόησης της δημιουργίας ως οντολογικά μυστηριακής” (Η Λειτουργική Αναγέννηση, σ. 106). Η αλλοτρίωση αυτή έλαβε χώρα καταρχήν στη δυτική θεολογία με τον σχολαστικισμό. Στη συνέχεια ωστόσο επηρέασε και την ορθόδοξη θεολογία. “Η πτώση του Χριστιανικού Συμβολισμού [της αυθεντικής βιβλικο-πατερικής κατανόησης του Συμβόλου] οδήγησε στη διχοτόμηση του φυσικού και του υπερφυσικού ως του μόνου σκελετού της χριστιανικής σκέψης και εμπειρίας…”. “Ο κόσμος παύει να είναι το φυσικό μυστήριο του Θεού και το υπερφυσικό μυστήριο παύει να έχει κάποια συνέχεια με τον κόσμο” (Η Λειτουργική Αναγέννηση, 107-108)».
π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΣΙΟΥΔΗΣ. (2008). Η δύναμη της Λατρείας. Η συμβολή του π. Αλέξανδρου Σμέμαν στη Λειτουργική Θεολογία. Αθήνα: Εν πλω, σσ. 108-109.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου