Το Άγιο Πνεύμα

«Κατά την πατερική θεολογία δεν είναι δυνατόν ο Λόγος να είναι απνεύματος· έχει πνεύμα. Αλλά τούτο το πνεύμα δεν μοιάζει με το πνεύμα (“πνοή”) του ανθρώπινου λόγου. Γιατί το πνεύμα, που προέρχεται (εκπορεύεται) από τον Πατέρα και συνοδεύει το Λόγο, είναι ζωντανό και ενυπόστατο, είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα[1] […] Το Άγιο Πνεύμα, λοιπόν, καθώς είναι ιδιαίτερη υπόσταση στις αΐδιες σχέσεις της Αγίας Τριάδος, στην οικονομική φανέρωση επιτελεί το ειδικό έργο του αγιασμού και της τελείωσης των πάντων, με κοινή βουλητική ενέργεια των τριών προσώπων. Έτσι θεωρείται ολοκληρωμένη η δυναμική φανέρωση της Αγίας Τριάδας στην ιστορία της θείας οικονομίας και στην τελετουργία των μυστηρίων, με την ευδοκία του Πατέρα, την αυτουργία του Υιού και τη συνεργία του Αγίου Πνεύματος […]

[…] Το Άγιο Πνεύμα, η πιο ζωντανή ελπίδα της ανθρωπότητας, μας υπενθυμίζει διαρκώς την ανεπάρκειά μας, τα χαρίσματά μας, τον ερχομό του, που δεν έχει τέλος, και τους ανοιχτούς ορίζοντες της τελειωτικής πορείας. Ο ερχομός του Πνεύματος, ως πέμψης και ενέργειας, δικαιώνει την άσκηση, καταξιώνει το συνεργιακό αγώνα του ανθρώπου και σε μια χαρισματική κοινωνία του σώματος αναδεικνύει το πρόσωπο. Επομένως ο άνθρωπος ως ατομικότητα σώζεται και καταξιώνεται με την ένταξή του στη χαρισματική κοινωνία του σώματος, που και αυτό με τη σειρά του είναι ενταγμένο στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα των ενεργειών του Αγίου Πνεύματος. Το μεμονωμένο σώμα της ατομικότητας του κάθε ανθρώπου έχει ως δεύτερο σώμα το περιβάλλον του κατ’ επέκταση το σώμα της χαρισματικής κοινωνίας. Με άλλα λόγια, το Άγιο Πνεύμα προεκτείνει και ελευθερώνει ολάκερη την κτίση σε διαστάσεις άπειρες και δημιουργικές».

ΝΙΚΟΣ ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ. (1997). Δογματική και Συμβολική Θεολογία. Ανακεφαλαίωση και Αγαθοτοπία. Έκθεση του Οικουμενικού Χαρακτήρα της Χριστιανικής Διδασκαλίας. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Π. Πουρναρά, σσ. 98-100, 102-103.

[1] ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως 1,7 P.G. 94,805C: «… αλλά δύναμιν ουσιώδη, αυτήν εφ’ εαυτής εν ιδιαζούσης υποστάσει θεωρουμένην, εκ του Πατρός προερχομένην και εν τω Λόγω αναπαυομένην και αυτού ούσαν εκφαντιικήν, ούτε χωρισθήναι του Θεού, εν ώ έστι, και του Λόγου, ώ συμπαρομαρτυρεί…».