Πολυπολιτισμικότητα - Διαφορετικότητα - Ανοχή - Συνύπαρξη

«Η πολυπολιτισμικότητα είναι μια καινούργια έννοια. Δημιουργήθηκε για να εκφράσει καταστάσεις πολιτιστικού πλουραλισμού που διαμορφώνονται βαθμιαία ή υπάρχουν μέσα σε μια συγκεκριμένη κοινωνία ή στο πλαίσιο της συνύπαρξης διαφόρων κοινωνιών με στόχο τη δημιουργία ενός ευρύτερου σχηματισμού, ή στο παγκόσμιο πεδίο. Εκφράζει και συνοψίζει διάφορες άλλες έννοιες που χρησιμοποιήθηκαν παλιότερα, στις περιπτώσεις συνύπαρξης ανθρώπων ή ομάδων, με διαφορετικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά, και οι οποίες είχαν ως στόχο είτε να περιγράψουν τις καταστάσεις αυτές, είτε να εκφράσουν τις προϋποθέσεις που ήταν αναγκαίες για την εύρεση ισορροπίας μεταξύ τους.

Μέσω της έννοιας της πολυπολιτισμικότητας αποδίδεται όχι μόνο η κατάσταση πολιτιστικού πλουραλισμού, αλλά και η αναγκαιότητα της ειρηνικής συνύπαρξης και του αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικές πολιτιστικές εκφράσεις, οι οποίες μπορεί να αναφέρονται ή να οφείλονται στα έθιμα, τις συνήθειες, στη γλώσσα, στη θρησκεία στις συμπεριφορές, στις προτιμήσεις, στις ικανότητες κ.λπ. Η διαφορετικότητα αυτή μπορεί να αφορά μια ομάδα, μικρή ή μεγάλη, ή απλώς άτομα. Μπορεί να υπάρχει συνδυασμός των παραπάνω χαρακτηριστικών ή το καθένα χωριστά να προσδιορίζει κάποια άτομα ή κάποιες ομάδες. Υπάρχουν κοινωνίες που αποτελούνται από διαφορικές ομάδες, από τις οποίες κάθε μία συμμετέχει με σεβαστό ποσοστό στο σύνολο. Υπάρχουν κοινωνίες στις οποίες οι πολιτιστικά διαφορετικές ομάδες αποτελούν μειοψηφίες. Άσχετα όμως από το αριθμητικό μέγεθος των πολιτιστικά διαφορετικών ομάδων, το σημαντικό στοιχείο είναι η ύπαρξη της διαφορετικότητας. Εξαιτίας της ποικιλίας των μορφών και των συνθέσεων, με τις οποίες εμφανίζεται το φαινόμενο της πολυπολιτισμικότητας, δεν υπάρχουν κοινές συνταγές για την προσέγγιση και αντιμετώπιση όλων των περιπτώσεων. Αντίθετα είναι απαραίτητη η κατά περίπτωση εξέταση και εύρεση των κατάλληλων ισορροπιών.

Η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι δημιούργημα ευφάνταστων διανοουμένων, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, που στοχεύει στο να καταστήσει μια κοινωνία πολυπολιτισμική, αλλά εμφανίζεται κυρίως ως πραγματικότητα μέσα στην κοινωνία. Στην περίπτωση αυτή περιγράφεται μέσω της έννοιας αυτής η συνύπαρξη διαφορετικών και προβάλλεται ως αίτημα με σκοπό να βρεθούν οι κατάλληλοι τρόποι να προσδιοριστούν οι όροι της συνύπαρξής τους και να καταλήξουν σε συγκεκριμένες προτάσεις που απορρέουν από αυτήν. Τότε μπορεί να γίνεται λόγος για αναγνώριση κάποιων συγκεκριμένων δικαιωμάτων σε ορισμένες περιπτώσεις ή συνήθως για την καλλιέργεια στην πράξη του αμοιβαίου σεβασμού, της ανοχής κ.λπ.».

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΕΤΡΟΥ. (²2005). Πολυπολιτισμικότητα και Θρησκευτική Ελευθερία. Θεσσαλονίκη: Βάνιας. Θεσσαλονίκη, σσ. 11-12.